بهینه سازی شبکه چیست و چرا مهم است؟

در ساده‌ترین حالت، شبکه سیستمی است که از دو یا چند کامپیوتر تشکیل شده است و با هدف انجام سریعتر و موثرتر وظایف، منابع، داده‌ها و ارتباطات را به اشتراک می گذارند.

شبکه یک زیرساخت ضروریست که همه چیز، از راهکارهای سخت‌افزاری بین‌ ادارات (مانند امکان اشتراک‌گذاری و دسترسی به یک چاپگر بی‌سیم) گرفته تا وجود اینترنت (که خود شبکه‌ای عظیم متشکل از صدها میلیون شبکه کوچک‌تر است و همه اطلاعات و منابع را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند) تسهیل می‌کند.

به زبان ساده، شبکه‌ها بخش مهمی از نحوه انجام کسب و کار در دنیای مدرن هستند. به این ترتیب، بهینه سازی عملکرد شبکه باید هدف اصلی هر کسب‌وکار مدرنی باشد.

بهینه سازی شبکه چیست؟

بهینه سازی شبکه یک اصطلاح کلیست که به طیف وسیعی از ابزارها، استراتژی‌ها و بهترین شیوه‌های نظارت، مدیریت و بهبود عملکرد شبکه اشاره دارد.

در محیط کسب‌وکار رقابتی و پویای امروزی، برای شبکه این که فقط بتواند کار کند، کافی نیست. همانطور که به سمت عصر دیجیتال پیش می‌رویم، جهان بیشتر و بیشتر به انتقال داده‌های قابل اعتماد، سریع، ایمن، در دسترس و 24 ساعته وابسته است.

متأسفانه، سخت‌افزار قدیمی یا ضعیف یا نرم‌افزار غیربهینه می‌تواند پهنای باند موجود را محدود کرده و تأخیر بیشتری ایجاد کند. قابلیت‌های امنیتی شبکۀ منسوخ شده یا ناکارآمد می‌توانند بر عملکرد آن تأثیر منفی گذاشته و سیستم‌ها را بدون محافظ رها کنند.

افزایش ناگهانی یا جهشی ترافیک می‌تواند عملکردهای ضروری شبکه را تحت تأثیر قرار داده و زمان پاسخگویی را کاهش دهد. و این لیست همچنان ادامه دارد و صدها مشکل بالقوه ایجاد می‌کند که می‌توانند تجربه کاربر نهایی را بدتر کنند.

هدف اصلی بهینه سازی شبکه، اطمینان از بهترین طراحی و عملکرد شبکه با کمترین هزینه است. شبکه باید بهره‌وری و قابلیت استفاده را افزایش داده و اجازه دهد تا داده‌ها به طور موثر و کارآمد مبادله شوند. این امر با مدیریت تأخیر شبکه، حجم ترافیک، پهنای باند شبکه و جهت ترافیک به دست می‌آید.

چه عواملی بر عملکرد شبکه تأثیر می گذارد؟

قبل از بهینه سازی باید وضعیت فعلی شبکه به طور کامل ارزیابی شود. اگر بخواهید تصویر واضحی از عملکرد شبکه در سازمان را داشته باشید، درمی‌یابید که تعداد قابل توجهی از پارامترها و مؤلفه‌ها درگیر هستند.

در ابتدای کار از مرتبط‌ترین مناطق شروع کنید و پنج عامل اساسی زیر را هنگام ارزیابی عملیات شبکه در نظر بگیرید:

• تاخیر:

تأخیر زمانی است که داده‌ها بین دو مکان (مانند بین دو رایانه در یک شبکه) حرکت می‌کنند، تأخیر کمتر نشان دهنده شبکه سریعتر و پاسخگوتر است. این تأخیر در انتقال داده ممکن است در برخی از نقاط مسیر تنها به چند میلی ثانیه برسد، اما وقتی با هم ترکیب شوند می‌تواند به میزان قابل توجهی تاخیر شبکه را افزایش دهد.

اگرچه حداکثر سرعت انتقال داده، سرعت نور است اما برخی عوامل محدود کننده، مانند کیفیت ذاتی روترهای WAN یا کابل‌های فیبر نوری، همیشه مقداری تأخیر ایجاد می‌کنند. دلایل دیگر می‌تواند شامل افزایش حجم داده‌ها، ارسال مجدد بسته‌های تکراری، مجموعه گسترده ابزارهای امنیتی inline، پراکسی‌ها، سوئیچ‌ها، فایروال‌ها، و سایر عناصر شبکه باشد که داده‌ها را آنالیز کرده و به ترافیک شبکه افزوده و داده‌های ذخیره شده را بازیابی می‌کنند.

• دسترسی

در دسترس بودن معیاری از میزان عملکرد صحیح سخت افزار و نرم افزار شبکه است. طرف مقابل در دسترس بودن، خرابی است، به طوری که سیستم دیگر با قابلیت‌های مورد نظر کار نمی کنند. در دسترس بودن بهینه به این معنی است که خرابی سخت افزاری یا نرم افزاری هیچ تأثیر منفی بر عملکرد شبکه نگذارد.

در دسترس بودن شبکه را می‌توان به راحتی با تقسیم زمان کار بر کل زمان در هر دوره محاسبه کرد، که ایده‌آل‌ترین حالت آن 100 درصد در دسترس بودن و 0 درصد زمان توقف است. با این اوصاف، غیرمعمول نیست که سیستم‌های پیچیده (مانند شبکه‌ها) گهگاه با مشکلاتی مواجه شوند، بنابراین در دسترس بودن 100 درصد چیزی نیست که کسب‌وکارها بتوانند به آن دست یابند.

از سوی دیگر، تلاش برای کسب این ایده‌آل یکی از جنبه‌های ضروری بهینه سازی شبکه است. دستیابی به “پنج نه” (99.999 درصد) یا بیش از آن برای در دسترس بودن فوق العاده است.

• گم شدن بسته

یک بسته شبکه بخش کوچکی از داده است که می‌تواند از یک نقطه به نقطه دیگری در شبکه منتقل شود. پیام‌ها، فایل‌ها یا سایر اطلاعات کامل به بسته‌هایی تقسیم شده و به صورت جداگانه ارسال می‌شوند سپس دوباره با هم ادغام می‌شوند تا فایل اصلی را در مقصد بازسازی کنند. اگر بسته ای سالم نرسیده باشد، مبدأ به جای ارسال مجدد کل فایل، فقط بسته گمشده را دوباره ارسال می‌کند.

اگرچه گم شدن بسته‌ها به ندرت باعث نگرانی می‌شود، اما تعداد زیاد بسته‌های از دست رفته می‌تواند عملکردهای مهم تجاری را مختل کند و ممکن است نشانه‌ای از مشکلات بزرگتر شبکه باشد. گم شدن بسته با نظارت بر ترافیک در هر دو انتهای انتقال داده و سپس مقایسه تعداد بسته‌های ارسال شده با بسته‌های دریافتی قابل اندازه‌گیری است.

• نوسان شبکه

 درحالی‌که تأخیر زمان لازم برای رسیدن داده‌ها به مقصد و در نهایت یک مسیر رفت و برگشت را اندازه‌گیری می‌کند، نوسان برای توصیف میزان ناهماهنگی تاخیر در سراسر شبکه استفاده می‌شود. زمانی که تأخیر بین بسته‌های داده ناسازگار باشد، می‌تواند بر توانایی شبکه برای ارائه ارتباطات بلادرنگ و به‌ویژه دو طرفه تأثیر بگذارد و مشکلاتی را با کنفرانس‌های ویدئویی، دوربین‌های امنیتی IP، سیستم‌های تلفن VoIP و موارد دیگر ایجاد کند.

نوسان نشانه ازدحام شبکه، عدم اولویت‌بندی تحویل بسته، سخت افزار قدیمی و تجهیزات تحت فشار شبکه است. دلایل دیگر ممکن است شامل اتصال ضعیف اینترنت یا استفاده از شبکه‌های بی سیم با کیفیت پایین باشد.

از آنجایی که نوسان شبکه ممکن است منجر به از دست رفتن بسته‌ها، قطع شدن اتصالات، ازدحام شبکه، و تجربه کاربری  ضعیف (به‌ویژه feed های صوتی، صوتی و تصویری) شود که نکته مهمی برای بهینه‌سازی شبکه است.

• بهره وری

به طور کلی، هرگاه یکی از اجزای شبکه بیش از 70 درصد استفاده شود، به دلیل بافر کردن بسته‌ها، مشکلات مسدود کردن سر خط پورت سوئیچ ، و غرق شدن backplane آن‌ها، کندی سرعت رخ می‌دهد. اگر این قطعه برای مدت طولانی به شدت مورد استفاده قرار گیرد، کاهش سرعت به تاخیرهای جدی تبدیل می‌شود.

هنگامی که تعداد تعاملات همزمان برنامه‌ها و خدمات مبتنی بر اینترنت از آنچه سرویس اجازه می‌دهد بیشتر شود، اتصال به اینترنت می‌تواند به یک گلوگاه تبدیل شود. اندازه‌گیری میزان بهره وری، تصویر دقیقی از شبکه ارائه می‌کند تا مشخص شود کدام بخش‌ها ترافیک بیشتری دارند و در چه زمان‌هایی بیشترین احتمال وقوع ترافیک را دارند.

با اندازه‌گیری صحیح، بهره‌برداری می‌تواند نشان دهد که کدام شبکه‌ها بیشترین بار را حمل می‌کنند، بارها از کجا می‌آیند، و اینکه آیا بهره وری در مناطق خاصی بسیار زیاد است یا خیر.

از منظر اندازه‌گیری، مصرف ترافیک می‌تواند به عنوان نسبتی بین ترافیک فعلی شبکه و مقادیر پیکی که شبکه‌ها برای حمل آن طراحی شده‌اند، به صورت درصد نشان داده شود.

مزایای بهینه سازی شبکه چیست؟

بهینه‌سازی شبکه، به سازمان‌ها کمک می‌کند تا شبکه‌های داخلی و خارجی مؤثرتر و کارآمدتر بسازند. این امر مزیت‌های زیادی را به همراه دارد، از جمله:

1. افزایش توان عملیاتی شبکه

بهینه سازی شبکه موانعی را که بر سر راه سرعت بهینه انتقال داده قرار دارند، برطرف می‌کند. این به معنای کاهش تأخیر و نوسان، زمان پاسخ سریعتر، و اکوسیستم IT با اتصال بهتر و در نتیجه افزایش توان عملیاتی است.

2. افزایش بهره وری کارکنان

تأخیر، از دست دادن بسته‌ها و خرابی در شبکه‌های داخلی مانع از آن می‌شود که کارمندان بتوانند به ابزارها و اطلاعات حیاتی دسترسی داشته باشند و از آن‌ها در زمان نیازشان استفاده کنند. بهینه‌سازی شبکه باعث می‌شود داده‌ها به درستی جریان پیدا کنند، بنابراین نیروی کار شما مجبور نیست منتظر بماند تا شبکه‌ برسد.

3. آنالیز بهبود یافته و وضعیت امنیتی

یک عنصر مهم در تجزیه و تحلیل شبکه و امنیت، قابلیت مشاهده ترافیک است. با نظارت دقیق بر ترافیکی که از طریق شبکه در حال حرکت است، و این که به کجا می‌رود و چه کاری انجام می‌دهد، خواهید توانست تهدیدات را سریع‌تر شناسایی کرده و به آنها پاسخ دهید، و معیارهای مهم مختلفی را ردیابی کنید.

با استفاده از این اطلاعات، سازمان‌هایی که از نظارت و تشخیص عملکرد شبکه (NPMD)، نظارت بر عملکرد برنامه (APM) و ابزارهای امنیتی استفاده می‌کنند، می‌توانند داده‌های دریافتی را تجزیه و تحلیل کرده و آن‌ها را به اطلاعات ارزشمند و کاربردی تبدیل کنند.

این ابزارها را می‌توان با متاداده‌های پیشرفته، از جمله ویژگی‌های لایه برنامه، برای حل موارد استفاده پیشرفته‌تر، ارتقا داد. آنالیز شبکه می‌تواند در مدل‌سازی پیش‌بینی‌کننده نیز استفاده شود و پیش‌بینی‌های دقیقی از استفاده شبکه در آینده ارائه دهد.

4. تجربه مشتری غنی شده

شبکه‌های مشتری محور نیز از بهینه‌سازی شبکه با خدمات سریع‌تر و در دسترس‌تر بهره می‌برند. هنگامی که مشتریان از عملکرد شبکه رضایت کامل دارند، همکاری با شرکت شما را ادامه خواهند داد.

5. عملکرد کلی شبکه بزرگتر

بدیهی است که هدف کلی بهینه سازی شبکه بهینه سازی عملکرد شبکه شماست. این به معنای عملکرد بهتر در کل و بازدهی بهبود یافته از هر سرویس و سیستمی است که بر عملکرد شبکه متکی است.