مرکز عملیات شبکه (NOC) یک مکان متمرکز است که از آنجا مدیران فناوری اطلاعات سازمانی (چه داخلی و چه شخص ثالث) یک شبکه مخابراتی را نظارت، کنترل و نگهداری میکنند.
شرکتهای بزرگ با شبکههای گسترده و ارائه دهندگان خدمات شبکه تجاری معمولاً دارای یک NOC هستند که معمولاً اتاقی مجهز به دستگاههایی است که تصاویری از شبکه یا شبکههای تحت نظارت را نمایش میدهند (ایستگاههای کاری که در آن وضعیت دقیق شبکه قابل مشاهده است و نرمافزاری برای مدیریت شبکه).
برای چنین سازمانهایی، NOC به عنوان سیستم عصبی به منظور مدیریت و بهینهسازی وظایف حیاتی تجاری، مانند عیبیابی شبکه، توزیع و بهروزرسانی نرم افزار، مدیریت روتر و نام دامنه، نظارت بر عملکرد و هماهنگی با شبکههای وابسته عمل میکند.
نقش NOC چیست؟
مهمترین نقش NOC ارائه دید کامل به زیرساخت سازمانی و تمام اجزا و تجهیزات آن، از جمله موارد زیر است:
- فایروالها
- دستگاههای شبکه
- سرورها
- سیستمهای بیسیم
- دستگاههای اینترنت اشیا
- ماشینهای مجازی (VM)
- پایگاههای داده
- نرم افزار و خدمات (داخلی و خارجی)
علاوه بر این، پرسنل NOC بر گزارشها و داشبوردهای فعالیت شبکه نظارت و کنترل دارند. NOC ممکن است با ابزارهای شبکه مشتریان یکپارچه شود تا خلاءهای موجود در سرویس مشتری و پشتیبانی را برطرف کند. در نتیجه، نقش مهمی در بهبود تمرکز مشتری شرکت و در نهایت در بهبود تجارب مشتری ایفا میکند.
از منظر امنیتی، NOC به عنوان اولین خط دفاعی عمل میکند که سازمان را قادر میسازد تا بر امنیت شبکه نظارت کرده و هرگونه حمله یا اختلال در شبکه را شناسایی و رسیدگی کند.
در مراکز عملیات شبکه چه اتفاقی میافتد؟
اغلب، سازمانها NOC خود را در محلهایی در مراکز داده خود میسازند. برخی، به ویژه آنهایی که دارای تیمهای کوچکتر IT، محیط شبکه نسبتاً ساده یا پیکربندی/وظایف IT تکراری هستند، ممکن است عملکرد NOC را به شخص ثالث برون سپاری کنند.
NOCهای شخص ثالث شرکتهای خارجی هستند (معمولا یک ارائه دهنده خدمات مدیریت شده، که خدمات تخصصی، معمولاً به عنوان یک سرویس ابری، مربوط به زیرساختهای فناوری اطلاعات و نظارت، نظارت و مدیریت شبکه را ارائه میدهند).
کارکنان NOC چه به صورت داخلی باشند و چه به یک سرویس خارجی برون سپاری شده باشند، برخی یا کلیه فعالیتهای زیر را انجام میدهند:
- نظارت و بهروزرسانی شبکه
- مدیریت ارتباطات
- مدیریت فایروال
- گزارش عملکرد و کیفیت
- نصب نرم افزار، patching و عیبیابی
- کنترل و تضمین کیفیت
- اجرای سیاست
- تغییرات زیرساختی و رویهای
- تجزیه و تحلیل تهدید
- سیستمهای جلوگیری از نفوذ
- پاسخ حادثه
- ذخیرهسازی دادهها و پشتیبانگیری
- مدیریت ایمیل
پرسنل NOC همچنین مسئول انجام اقداماتی برای حل مسائل، آنومالیها یا تهدیدها هستند، قبل از اینکه بتوانند بر عملیات تجاری تأثیر بگذارند یا منجر به سایر مشکلات مربوط به ارائه خدمات یا مطابقت با مقررات شوند. نظارت بر ابر و شبکه، از جمله دلایلی است باعث تغییر مسئولیتهای مرکز عملیات شبکه میشود.
NOC در مقابل مرکز داده و NOC در مقابل SOC
اگرچه اغلب تصور میشود که همه یک چیز هستند، اما NOC و مرکز داده دو مساله متفاوتاند. یکی از اهداف NOC حفظ در دسترس بودن مرکز داده است. اندازه آن، اتاق و سطح کارکنان، معمولاً به اندازه مرکز داده و اهمیت تجاری آن بستگی دارد.
مراکز داده بزرگ دارای یک اتاق NOC هستند که در تمام طول سال بهصورت 24/7 کار میکند. با این حال، از آنجایی که راهاندازی یک NOC هزینه قابل توجهی دارد، مراکز داده کوچکتر معمولاً به جای آن از نرم افزار نظارت خودکار استفاده میکنند. این کار آنها را قادر میسازد تا با کمترین مداخله انسانی و هزینههای مربوط به کارکنان تمام وقت، شبکه خود را زیر نظر داشته باشند.
مرکز داده یک مکان متمرکز است که میزبان و مدیریت تجهیزات رایانه و سرور سازمان، پایگاههای داده، ماشینهای مجازی و کنترلهای امنیتی و شبکه است. اساساً، مکانی برای جمعآوری، ذخیره، محافظت و توزیع دادهها به منظور پشتیبانی از عملیات سازمانی و حفظ تداوم عملیاتی فراهم میکند.
NOC اتاق کنترل شبکه محور مرکز داده است. پرسنل متخصص را قادر میسازد تا بر زیرساختهای شبکه مرکز داده نظارت کنند و به سرعت مشکلاتی را که ممکن است برای جلوگیری از گم شدن دادهها ایجاد شوند را برطرف کنند. برای سازمانهای بزرگتر، NOC و مرکز داده دست به دست هم میدهند و یکی بدون دیگری امکانپذیر نیست.
از آنجایی که نقش NOC نظارت ساده بر شبکه است، در آن تداخلی ایجاد نمیکند. مرکز داده نقش فعالتری را در شبکه ایفا میکند، زیرا نقش اصلی آن اشتراکگذاری مداوم دادهها در سراسر شبکه و اطمینان از در دسترس بودن آن است.
همچنین NOC ممکن است با یک مرکز عملیات امنیتی (SOC) اشتباه گرفته شود. اگرچه هر دو برای حل مسائل مربوط به IT کار میکنند. NOC بر نظارت و حفظ محیط شبکه و هرگونه برنامه افزودنی به آن زیرساخت، به عنوان مثال، اتصالات از راه دور تمرکز دارد اما تمرکز SOC امنیت است، بنابراین وظیفه اصلی کارکنان آن نظارت بر شبکه برای آسیبپذیریها، بردارهای حمله و تهدیدات است. همچنین مسئول تشخیص آنومالیها و کاهش حوادث امنیتی قبل از وقوع یا به وجود آمدن آنها است.
مزایای NOC چیست؟
شرکتهای دارای NOC اختصاصی (داخلی/در محل یا خارجی) میتوانند از مزایای زیر بهرهمند شوند:
- نصب، عیبیابی و patching نرم افزارهای شبکه حیاتی تجاری.
- پشتیبانی از آنتی ویروس برای جلوگیری از ورود و انتشار ویروسها در سراسر شبکه در ارتباط با تیم امنیتی سازمان
- گزارش در مورد سلامت شبکه برای کمک به بهینهسازی و حل مشکل
- نظارت و مدیریت فایروالها برای اطمینان از امنیت مداوم شبکه و کسبوکار
- شناسایی مسائل امنیتی، مانند تهدیدها و حملات، برای کاهش آنها و به حداقل رساندن آسیب