زوج سیم تابیده بدون محافظ یا روکش (UTP) نوعی کابل مسی است که در سیم کشی تلفن و شبکههای محلی (LAN) استفاده میشود. پنج نوع کابل UTP وجود دارد و همانطور که در دستهبندی مشخص شده است با پیشوند CAT نشان داده میشوند. این کابلها از پهنای باندهای متفاوتی پشتیبانی میکنند.
جایگزینهای کابل UTP کابل کواکسیال و کابل فیبرنوری است. هر نوع کابل کشی مزایا و معایب خاص خود را دارد، اما به طور کلی، اکثر شرکتها کابل UTP را به دلیل هزینه کم و سهولت نصب ترجیح میدهند.
نحوه کار کابلهای UTP: طراحی زوج سیم تابیده
در داخل کابل UTP تا چهار جفت سیم مسی تابیده وجود دارد که در یک محافظ پوشش پلاستیکی قرار داده شدهاند. تعداد زوجهای بیشتر، تعیین کننده پهنای باند بیشتر است.
دو سیم مجزا در یک جفت به دور یکدیگر تابیده شده و سپس این جفتها به دور یکدیگر تابیده میشوند. این کار برای کاهش تداخل سیگنالی و الکترومغناطیسی انجام میشود که میتوانند عملکرد شبکه را کاهش دهند. هر سیگنال روی یک زوج سیم تابیده به هر دو سیم نیاز دارد.
زوجهای تابیده دارای یک کد رنگی هستند تا شناسایی هر جفت آسان شود. در آمریکای شمالی، یک سیم در یک زوج با یکی از پنج رنگ آبی، نارنجی، سبز، قهوهای یا خاکستری مشخص میشود.
این سیم با یک سیم از یک گروه رنگ متفاوت شامل سفید، قرمز، سیاه، زرد یا بنفش جفت میشود. معمولا یک سیم در یک جفت تک رنگ است، و رنگ سیم دوم راه راه جفت خود است.
به عنوان مثال، یک سیم آبی ساده با یک سیم راه راه سفید و آبی جفت میشود بنابراین به راحتی میتوان آنها را تشخص، شناسایی و مطابقت داد.
کاربردهای مختلف مانند آنالوگ، دیجیتال و اترنت به زوجهای چندگانه متفاوتی نیاز دارند.
طرح زوج سیم تابیده توسط الکساندر گراهام بل در سال 1881 اختراع شد.
انواع کابل UTP
پنج دسته کابل UTP توسط استاندارد TIA/EIA 568 تعریف شده است که عبارتند از:
- CAT3: امروزه به ندرت استفاده میشود، CAT3 معمولاً در خطوط تلفن بکار گرفته میشود و سرعت 10 مگابیت در ثانیه تا 100 متر را پشتیبانی میکند.
- CAT4: معمولاً در شبکههای حلقه توکن استفاده میشود، CAT4 از سرعت 16 مگابیت در ثانیه تا 100 متر پشتیبانی میکند.
- CAT5: در شبکههای محلی مبتنی بر اترنت استفاده میشود، CAT5 شامل دو زوج سیم تابیده است و سرعت 100 مگابیت در ثانیه تا 100 متر را پشتیبانی میکند.
- CAT5e: در شبکههای محلی مبتنی بر اترنت استفاده میشود، CAT5e شامل چهار زوج سیم تابیده است و سرعت 1 گیگابیت در ثانیه برای 100 متر را پشتیبانی میکند.
- CAT6: در شبکههای LAN مبتنی بر اترنت و شبکههای مرکز داده استفاده میشود. CAT6 شامل چهار زوج سیم تابیده فشرده بوده و سرعت 1 گیگابیت در ثانیه تا 100 متر و 10 گیگابیت در ثانیه تا 50 متر را پشتیبانی میکند.
رایجترین کانکتور مورد استفاده با UTP کابل RJ-45 است.
مقایسه کابلهای زوج سیم تابیده محافظ دار با کابلهای بدون محافظ
UTP بدون محافظ به عدم وجود محافظ فلزی در اطراف سیمهای مسی اشاره دارد. به دلیل ماهیت خود، طراحی زوج سیم تابیده با ایجاد سیگنال متعادل به، به حداقل رساندن تداخل الکترونیکی کمک کرده و یک سپر فیزیکی غیر ضروری ایجاد مینماید.
علاوه بر این، نرخهای پیچش مختلف یعنی تغییر میزان پیچشها بین جفتهای مختلف نیز میتواند برای کاهش تداخل استفاده شود.
از آنجایی که این محافظها از نحوه قرارگیری سیمها بهوجود میآیند، خم کردن یا کشیده شدن بیش از حد کابل UTP میتواند به زوجها آسیب رسانده و احتمال بروز تداخل را افزایش دهد.
در یک زوج سیم تابیده محافظ دار (STP)، سیمها در محافظی قرار میگیرند که به صورت مکانیزم کابل ارت عمل میکند. این کار برای محافظت بیشتر در برابر تداخل الکترومغناطیسی و فرکانس رادیویی انجام میشود. با توجه به این موضوع، کابل STP در مقایسه با UTP گرانتر و محکمتر است.
منبع: www.techtarget.com